دیوار چهارم مفهومی است که بازیگر و کارگردان باید آن را بشناسد و اگر از آن استفاده می کند و یا آن را می شکند با آگاهی چنین کاری کند. در این مقاله خیلی ساده مفهوم دیوار چهارم را برایتان شرح داده ایم.اگر کارگردان تئاتر هستید و نمایشنامه های برتولت برشت را کارگردانی می کنید این مفهوم چیزی است که زیاد با آن سروکار خواهید داشت.

دیوار چهارم چیست؟

دیوار چهارم دیواری خیالی است که داستان را از دنیای واقعی جدا می کند. این اصطلاح از تئاتر می آید، جایی که سه دیوار اطراف صحنه را محصور می کند در حالی که یک “دیوار چهارم” نامرئی به خاطر تماشاگر کنار گذاشته می شود. دیوار چهارم صفحه ای است که ما در حال تماشای آن هستیم. ما با این دیوار مانند یک آینه یک طرفه رفتار می کنیم. مخاطب می تواند داستان را ببیند و درک کند، اما داستان نمی تواند وجود مخاطب را درک کند.

اگر آن دیوار را بشکنید، آن توافق را می شکنید. این “شکستن دیوار چهارم” نامیده می شود. همچنین می توان آن را به عنوان آگاه شدن داستان از خود توصیف کرد.

شکستن دیوار چهارم به چه معناست؟

وقتی تئاترها، نمایش‌های تلویزیونی و فیلم‌ها دیوار چهارم را می‌شکنند، وجود مخاطب را تصدیق می‌کنند و مستقیماً با او صحبت می‌کنند. وقتی آنها این کار را انجام می دهند، دنیای تخیلی جای خود را به واقعیت واقعی رسانه می دهد: گروهی از بازیگران در حال اجرای نمایشی برای تماشاگران زنده یا بازی مقابل دوربین هستند. بازیگران ممکن است از واقعیت تصوری خود خارج شوند و مخاطبی را که در حال تماشای آنهاست خطاب کنند. وقتی این اتفاق می افتد، دیوار چهارم را می شکنند.

چرا فیلمسازان دیوار چهارم را می شکنند؟

اکثر فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی هرگز دیوار چهارم را نمی‌شکنند، اما وقتی دیوار خیالی فرو می‌رود و شخصیتی با مخاطب واقعی صحبت می‌کند، فیلمساز معمولاً هدف خاصی را در ذهن دارد.

1-برای ارائه تفسیر در صحنه: گاهی اوقات بازیگران برای ارائه توضیحات در مورد وقایع داستان به دوربین مراجعه می کنند. از آنجایی که چنین خطاب مستقیمی اغلب پوچ خوانده می شود، این تکنیک تقریباً همیشه در کمدی رخ می دهد.

2-اجازه دادن به یک شخصیت برای گفتن یک مونولوگ درونی: یک شخصیت ممکن است دیوار چهارم را بشکند تا نگاهی اجمالی به زندگی درونی خود داشته باشد. از آنجا که این امر تعلیق ناباوری مخاطب را می شکند، فیلم های داستانی به ندرت این کار را انجام می دهند. با این حال، در فیلم‌های مستند، سوژه‌های مستند این اتفاق رخ می دهد.

3-برای برجسته کردن فرم ارائه فیلم: به سبک هنرمند بزرگ تئاتر آلمان برتولت برشت، برخی از کارگردانان دوست دارند توجه را به شکل هنری که ارائه می کنند جلب کنند. بازیگران می توانند دیوار چهارم را بشکنند و تصدیق کنند که بخشی از یک اثر داستانی هستند. این امر توجه را به رابطه همزیستی بین بازیگر و مخاطب جلب می کند و به طور موثر مخاطب را وارد اثر هنری می کند.

نمونه هایی از شکستن دیوار چهارم:

برخی از به یاد ماندنی ترین لحظات تاریخ فیلمسازی با شکستن دیوار چهارم رقم خورده است. در اینجا برخی از نمونه های به خصوص دستگیر کننده وجود دارد:

Fight Club (1999): به کارگردانی دیوید فینچر، Fight Club از آدرس مستقیم استفاده می کند. در ابتدا، شخصیت اصلی که توسط ادوارد نورتون بازی می‌شود، روایتی را در مورد دوستش تایلر دوردن ارائه می‌دهد، اما با پیشروی فیلم، نورتون تازه شروع به پرداختن به دوربین می‌کند. این به افشاگری های کلیدی در مورد شخصیت ها در اوج فیلم مربوط می شود.

گرگ وال استریت (2013): کارگردان مارتین اسکورسیزی به ندرت دیوار چهارم را در فیلم هایش می شکند، اما ترجیح داد که شخصیت لئوناردو دی کاپریو، جردن بلفورت، مستقیماً در این فیلم مخاطب را مخاطب قرار دهد. این به ویژه جسورانه بود با توجه به اینکه بلفورت یک شخص واقعی است.

آیا شکستن دیوار برای پروژه شما مناسب است؟

هر پروژه جایی در طیف رئالیسم در مقابل فرمالیسم قرار می گیرد. شکستن دیوار چهارم پروژه شما را بیشتر به سمت فرمالیسم سوق می دهد. به این دلیل که واقع‌گرایی مستلزم تعلیق کمی سخت‌تر از ناباوری است. ممکن است متناقض به نظر برسد، اما پروژه شما در واقع با شکستن دیوار چهارم، حس واقع گرایی را از دست خواهد داد.

وقتی فیلمنامه خود را می خوانید، می خواهید به دنبال لحظاتی باشید که تاثیرگذاری بالایی دارند. این می تواند لحظات خوبی برای بررسی با بیننده باشد.

نکات:

1-با مخاطب یا دوربین روبرو شوید.

وقتی لحظه ای در فیلمنامه از شما می خواهد که با مخاطب صحبت کنید، به احتمال زیاد می خواهید مستقیماً به آنها نگاه کنید. بچرخید و مستقیم به مخاطب یا دوربین نگاه کنید. برای انجام این کار می توانید تمام بدن خود را بچرخانید یا فقط سر خود را بچرخانید. معمولاً بهتر است دیوار چهارم را فقط زمانی بشکنید که فیلمنامه به صراحت آن را خواستار باشد و دقت داشته باشید که این کار را در حین تمرینات تمرین کنید تا احساس راحتی کنید.

2- از حالات چهره برای انتقال احساسات استفاده کنید.

همیشه لازم نیست برای رساندن پیام خود از کلمات استفاده کنید. حالات صورت نیز واقعا مفید است. اگر دو شخصیت با هم دعوای مسخره ای دارند، ممکن است به تماشاگر نگاه کنید و یا چشمانتان را بچرخانید یا ابروهایتان را بالا ببرید. یک مثال آن می تواند بازی مهران مدیری در سریال پاورچین باشد که دوربین نگاه میکند.

3- از استفاده بیش از حد از این تکنیک خودداری کنید.

ممکن است با شکستن دیوار چهارم، نفس های زیادی بکشید یا بخندید، و این بدیهی است که احساس خوبی خواهید داشت! با این حال، شما می‌خواهید مطمئن شوید که از این تکنیک کم استفاده می‌کنید تا مخاطب از آن خسته نشود. بستگی به نوع اجرای شما دارد، اما احتمالاً نیازی به شکستن دیوار چهارم در هر صحنه ندارید.

توصیه: تعداد دفعات “درست” برای شکستن دیوار چهارم وجود ندارد. بستگی به طول نمایش، نوع بازی و نحوه شکستن دیوار چهارم دارد. اگر بیش از حد از آن استفاده کنید، این تکنیک اثربخشی خود را از دست می دهد، بنابراین در حد اعتدال از آن استفاده کنید. در بیشتر موارد، نمایش دهید و نگویید، بنابراین مخاطب بیشتر درگیر می شود. معمولا در نمایش های خنده دارتری مانند پانتومیم شکستن دیوار چهارم تکنیک خوبی است.

شکستن دیوار چهارم در نمایش های احساسی تر می تواند فضا را خراب کند. همچنین توجه به این نکته مهم است که این تکنیک برای درام های واقع گرایانه توصیه نمی شود. این به قضاوت خود شما بستگی دارد. اگر می توانید، از کسی بخواهید که آن را تماشا کند و از او بپرسد که چه فکری می کند.

در پایان بازیگر عزیز بسیار خرسند خواهیم شد نظرات خود را در مورد مطلب دیوار چهارم و بازیگر  را برایمان بنویسید.